آیا تا به جال از خود پرسیده اید که آیا عزت ذاتی است یا اکتسابی؟ آیا اگر با خصوصیات فعلی تان می توانید فرد عزتمندی باشید یا خیر؟ عزت ذاتی و عزت اکتسابی دو مفهوم مهم در زندگی ما هستند که به وجود و تعریف خود ارزشی میبخشند.
در حقیقت، هر دوی این ملاکها نقش حیاتی را در تعیین هویت و رشد شخصی ما ایفا میکنند و در بهبود کیفیت زندگی و رابطه با دیگران تاثیرگذار هستند. اما سوالی که مطرح میشود این است که عزت ذاتی آیا به ما خود به خود تعلق دارد یا باید به دست آورده شود؟
عزت ذاتی
عزت ذاتی یعنی قدرت شناخت و احترام به خود. آنچه که ما باور داریم که ما درون خود داریم و ارزشی که به خودمان میدهیم. این نوع عزت ناشی از یک احساس عمیق و پایدار است که ما همانطور که هستیم قابل قبول هستیم و به ارزشمند بودن خود اعتقاد داریم. عزت ذاتی به شکل ثابت و پایداری در زمان و بدون وابستگی به عوامل خارجی تغییر نمیکند.
عوامل بسیاری میتواند بر عزت ذاتی تاثیر بگذارد. محیط خانوادگی، تجربیات دوران کودکی، دستاوردها و شکستهای زندگی، روابط با دیگران و یادگیری سبک زندگی مثبت و منفی همگی نقش مهمی در تشکیل عزت ذاتی ما دارند. ایجاد عزت ذاتی قدمی مهم در ساخت هویت و به دست آوردن رضایت از زندگی است. عزت ذاتی قوی برای مقابله با چالشهای زندگی ضروری است و افزایش اعتماد به نفس و ارتقای عملکرد در همه جوانب زندگی کمک میکند
عزت اکتسابی
عزت اکتسابی یعنی عزتی که از طریق دستاوردها، موفقیتها و ارزشهای جامعه به دست میآید. در واقع، این نوع عزت بر اساس ارزشیابی و نظر دیگران درباره ما شکل میگیرد. عزت اکتسابی به شکل متغیر و متقابلی با تعاملات اجتماعی و ارتباطات بیرونی دیگران تغییر میکند.
در جامعه ما، بسیاری از افراد تمایل دارند که عزت خود را از موقعیت اجتماعی، پول، قدرت و جذابیت ظاهری بدست آورند. اما این نوع عزت با مشکلاتی همراه است. اگر کسب و کار ما ناموفق شود، پولمان کم شود یا دیگران ما را رد کنند، عزت اکتسابی ما ممکن است آسیب ببیند و مینیمال شود.
به طور کلی، تنها اتکا به عزت اکتسابی میتواند خودمان را در راه تعرضات دیگران زیر فشار قرار دهد و احساس ناامنی را به وجود آورد.
تعامل بین عزت ذاتی و عزت اکتسابی
عزت ذاتی و عزت اکتسابی هر دو نقش مهمی در شکل دهی به هویت و احساس بهمان قابلیت دارند. انسانها نیازمند آن هستند که عزت خود را همزمان از هر دو منجله تامین کنند. برای خود شناسایی جامعه، موفقیت و رشد در زندگی، نیاز به عزت اکتسابی و دستاوردهای واقعی داریم. اما برای استقلال روحی و تعادل ذهنی نیز نیازمند عزت ذاتی قوی هستیم.
یک عامل مهم در بهبود عزت ذاتی، ساختن خودبینی مثبت است. با ارزشیابی و تقویت نقاط قوت خود و پذیرش نقاط ضعف، میتوانیم باورهای مثبت درباره خود ایجاد کنیم و به بالابردن عزت ذاتی خود کمک کنیم. همچنین، وقتی که به دستاوردهای خود افتخار میکنیم و خودمان را به دیگران مقایسه نمیکنیم، عزت اکتسابی ما نیز تقویت خواهد شد.
نتیجهگیری
در نهایت، هر دو عزت ذاتی و عزت اکتسابی برای سلامت روانی و رشد شخصی ضروری هستند. تلاش برای داشتن یک عزت ذاتی قوی و چارچوب عزت اکتسابی صحیح میتواند بهبود کیفیت زندگی و ارتباطات ما با دیگران را به دنبال داشته باشد. باید به افزایش هر دو انواع عزت اهمیت داده شود و تلاش کرد تا یک تعادل سالم بین آنها ایجاد شود.
پرسش و پاسخ-آیا عزت ذاتی است یا اکتسابی؟
۱٫ عزت ذاتی چه تأثیری در زندگی ما دارد؟عزت ذاتی قدرتمند برای مقابله با چالشهای زندگی است و به ما کمک میکند که اعتماد به نفس داشتهباشیم و عملکردهایمان را بهبود دهیم.
۲٫ آیا عزت اکتسابی مهم است؟بله، عزت اکتسابی نیز درباره نظرات دیگران و دستاوردهای ماست؛ اما نباید تنها بر این نوع عزت تکیه کنیم.
۳٫ مهمترین عامل در تقویت عزت ذاتی چیست؟خودبینی مثبت و بهتر کردن روابط خود با خود، تقویت عزت ذاتی را تسهیل میکند.
۴٫ آیا میتوان عزت اکتسابی را بدون داشتن عزت ذاتی تقویت کرد؟بله، اما برای رشد شخصی و تعادل روانی، به بهبود هر دو نیازمندیم.
۵٫ چطور میتوان به یک تعادل سالم بین عزت ذاتی و عزت اکتسابی رسید؟تلاش برای بهبود عزت ذاتی و تقویت عزت اکتسابی، بهمنظور ایجاد تعادل سالم بین آنها مفید است.